Τα ελληνικά μπαρμπέρικα μπορεί να φέρνουν στο μυαλό σκηνή από τις ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες (τις παλιές), αλλά έχουν μια ιστορία που κρατά από την αρχαιότητα. Μια ιστορία που υφαίνεται παράλληλα με την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας, προσαρμοζόμενη κάθε φορά στη μόδα και στις τάσεις της εποχής. «Τον 19ο αιώνα, στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, το κουρείο δεν το είχαν για καλλωπισμό, πήγαιναν για να γίνουν πιο άντρες. Γιατί το αντριλίκι τι ήταν; Nα αλείφουν με λίπος τα μαλλιά -τότε οι κρεοπώλες είχαν μεγάλη πέραση, θεωρούνταν πολύ άντρες-, δηλαδή όσο πιο πολλή βρόμα, τόσο πιο πολύ αντριλίκι. Μετά ήταν οι μουστάκες οι μεγάλες, ξέρετε, όπως ήταν οι αγωνιστές της Επανάστασης. Αλλά όταν ήρθε ο Όθωνας κόντυνε το μαλλί, γιατί ο κόσμος πάντα ακολουθεί τη μόδα της άρχουσας τάξης. Κόπηκε το μαλλί, έγινε κοντό, άρχισε ο καλλωπισμός, κι ενώ παλιότερα θεωρούνταν θηλυπρεπείς όσοι καλλωπίζονταν, τότε ήταν πολύ της μόδας» λέει η λαογράφος Ζωή Ε. Ρωπαΐτου που υπογράφει το βιβλίο Τα μπαρμπέρικα.
Μια εξαντλητική κοινωνιολογική-λογοτεχνική έρευνα και καταγραφή των παραδοσιακών, παλαιών, αλλά και των μοντέρνων μπαρμπέρηδων. Σημείο αναφοράς στο οικοδομικό τετράγωνο που καταλάμβαναν, τα μπαρμπέρικα αποτέλεσαν από την αρχή ζωηρές εστίες κοινωνικών, πολιτικών και πάσης φύσεως ανδρικών συζητήσεων, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ανδρικής κουλτούρας της εποχής. «Τα κουρεία ήταν ό,τι είναι σήμερα η καφετέρια, όπου πάνε τα νέα παιδιά και λένε τα δικά τους, μιλάνε την αργκό τους. Έτσι πηγαίνανε στο κουρείο, ήταν τόπος κοινωνικής συναναστροφής και ψυχαγωγίας, και στην Αθήνα αλλά και στην επαρχία. Λέγανε τα νέα, μιλούσαν για πολιτική. Πριν βγει ο κάθε πολιτικός ήξεραν τι ποσοστό θα πάρει, είχαν κάνει σφυγμομετρήσεις μέσα στο κουρείο. Μιλάγανε για το πόσο θα δώσουν τη σοδειά – ό,τι τους απασχολούσε το συζητούσαν μέσα στο κουρείο» μας εξηγεί η κ. Ρωπαΐτου.
Μεταξύ των δεκαετιών του '60 και του '70, με τη μόδα των μακριών μαλλιών που πρωτολάνσαραν οι Beatles, έρχεται και η πρώτη μεγάλη κρίση για τους εμπειρικούς κουρείς που είχαν μάθει πλάι στους παλιούς τεχνίτες το κλασικό κούρεμα (τσατσάρα και ψαλίδι) και δεν γνώριζαν πώς να κουρέψουν και να περιποιηθούν τα μακριά μαλλιά. «Γίνεται τότε ένας μεγάλος μετασχηματισμός, μια μεγάλη "επανάσταση", που στην Ελλάδα ξεκίνησε με τον Αντώνη Δαφερέρα, έναν κουρέα που δούλευε στην Αμερικανική Βάση. Ήταν ένα κίνημα που πρωτοξεκίνησε στην Ευρώπη με τον Βιντάλ Σασούν. Αυτός ήταν που έδωσε όγκο στο μαλλί, και στο αντρικό και στο γυναικείο. Έτσι, το κουρείο αλλάζει στην Ελλάδα. Αρχίζει να μετεξελίσσεται, μπαίνει ο λουτήρας, η γυναίκα ως κομμώτρια πια» μας εξηγεί η συγγραφέας, περιγράφοντας την πρώτη εμφάνιση των κοινών κομμωτηρίων. Οι παλιότεροι εμπειρικοί κουρείς αναγκάστηκαν να πάρουν σύνταξη, ενώ οι νεότεροι βρήκαν τρόπο να εξελιχθούν μέσα από σχολές, σεμινάρια ή προσλαμβάνοντας νεότερους, που ήταν απόφοιτοι σχολών.
Την επόμενη περίοδο τα παραδοσιακά κουρεία θα αρχίσουν σιγά-σιγά να εκλείπουν, δίνοντας τη θέση τους στα κομμωτήρια. Στην Αθήνα και την επαρχία θα παραμείνουν λίγα παραδοσιακά μπαρμπέρικα με καλούς κουρείς και κλασικούς θαμώνες, για να θυμίζουν κάτι από την παλιά ατμόσφαιρα. Αυτό θα συνεχιστεί μέχρι περίπου τις αρχές της περασμένης δεκαετίας, όταν και τα πράγματα θα αλλάξουν άρδην. Στο ιστορικό κέντρο, αλλά και σε διάφορες γωνιές της πόλης, θα αρχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους μοντέρνα barber shops με ύφος και φιλοσοφία που παραπέμπουν στα παλιά, παραδοσιακά μπαρμπέρικα. Χώροι αποκλειστικά για άντρες, όπου μπορούν να συζητήσουν, να μπλέξουν τις διαφορετικές κουλτούρες τους και να απολαύσουν ξύρισμα με φαλτσέτα, trimming για το μούσι, κούρεμα, αποτρίχωση, ακόμη και μανικιούρ-πεντικιούρ, σε ένα περιβάλλον που θυμίζει συνήθειες και εποχές περασμένες.
Πώς να περιποιείστε σωστά το μούσι σας Προμηθευτείτε μια σχετικά καλή κουρευτική ή ξυριστική μηχανή με σχαράκια, για να μπορείτε να ρυθμίζετε το μέγεθος, και βεβαιωθείτε πως όταν τα τριμάρετε είναι στεγνά και όχι βρεγμένα. Καθώς τριμάρετε τα γένια σας, αποφύγετε να τεντώνετε πολύ τον λαιμό σας. Φροντίστε να πλένετε τακτικά το μούσι σας. Αν θέλετε να αποφύγετε φαγούρες, ερεθισμούς και να μαλακώσετε τα γένια σας, χρησιμοποιήστε το ανάλογο conditioner.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '30 οι κουρείς πρόσφεραν ιατρικές υπηρεσίες. Διέθεταν τανάλιες για το βγάλσιμο των δοντιών, διάφορα βότανα, ενώ έκοβαν ακόμα και βεντούζες.
Μια εξαντλητική κοινωνιολογική-λογοτεχνική έρευνα και καταγραφή των παραδοσιακών, παλαιών, αλλά και των μοντέρνων μπαρμπέρηδων. Σημείο αναφοράς στο οικοδομικό τετράγωνο που καταλάμβαναν, τα μπαρμπέρικα αποτέλεσαν από την αρχή ζωηρές εστίες κοινωνικών, πολιτικών και πάσης φύσεως ανδρικών συζητήσεων, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ανδρικής κουλτούρας της εποχής. «Τα κουρεία ήταν ό,τι είναι σήμερα η καφετέρια, όπου πάνε τα νέα παιδιά και λένε τα δικά τους, μιλάνε την αργκό τους. Έτσι πηγαίνανε στο κουρείο, ήταν τόπος κοινωνικής συναναστροφής και ψυχαγωγίας, και στην Αθήνα αλλά και στην επαρχία. Λέγανε τα νέα, μιλούσαν για πολιτική. Πριν βγει ο κάθε πολιτικός ήξεραν τι ποσοστό θα πάρει, είχαν κάνει σφυγμομετρήσεις μέσα στο κουρείο. Μιλάγανε για το πόσο θα δώσουν τη σοδειά – ό,τι τους απασχολούσε το συζητούσαν μέσα στο κουρείο» μας εξηγεί η κ. Ρωπαΐτου.
Μεταξύ των δεκαετιών του '60 και του '70, με τη μόδα των μακριών μαλλιών που πρωτολάνσαραν οι Beatles, έρχεται και η πρώτη μεγάλη κρίση για τους εμπειρικούς κουρείς που είχαν μάθει πλάι στους παλιούς τεχνίτες το κλασικό κούρεμα (τσατσάρα και ψαλίδι) και δεν γνώριζαν πώς να κουρέψουν και να περιποιηθούν τα μακριά μαλλιά. «Γίνεται τότε ένας μεγάλος μετασχηματισμός, μια μεγάλη "επανάσταση", που στην Ελλάδα ξεκίνησε με τον Αντώνη Δαφερέρα, έναν κουρέα που δούλευε στην Αμερικανική Βάση. Ήταν ένα κίνημα που πρωτοξεκίνησε στην Ευρώπη με τον Βιντάλ Σασούν. Αυτός ήταν που έδωσε όγκο στο μαλλί, και στο αντρικό και στο γυναικείο. Έτσι, το κουρείο αλλάζει στην Ελλάδα. Αρχίζει να μετεξελίσσεται, μπαίνει ο λουτήρας, η γυναίκα ως κομμώτρια πια» μας εξηγεί η συγγραφέας, περιγράφοντας την πρώτη εμφάνιση των κοινών κομμωτηρίων. Οι παλιότεροι εμπειρικοί κουρείς αναγκάστηκαν να πάρουν σύνταξη, ενώ οι νεότεροι βρήκαν τρόπο να εξελιχθούν μέσα από σχολές, σεμινάρια ή προσλαμβάνοντας νεότερους, που ήταν απόφοιτοι σχολών.
Την επόμενη περίοδο τα παραδοσιακά κουρεία θα αρχίσουν σιγά-σιγά να εκλείπουν, δίνοντας τη θέση τους στα κομμωτήρια. Στην Αθήνα και την επαρχία θα παραμείνουν λίγα παραδοσιακά μπαρμπέρικα με καλούς κουρείς και κλασικούς θαμώνες, για να θυμίζουν κάτι από την παλιά ατμόσφαιρα. Αυτό θα συνεχιστεί μέχρι περίπου τις αρχές της περασμένης δεκαετίας, όταν και τα πράγματα θα αλλάξουν άρδην. Στο ιστορικό κέντρο, αλλά και σε διάφορες γωνιές της πόλης, θα αρχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους μοντέρνα barber shops με ύφος και φιλοσοφία που παραπέμπουν στα παλιά, παραδοσιακά μπαρμπέρικα. Χώροι αποκλειστικά για άντρες, όπου μπορούν να συζητήσουν, να μπλέξουν τις διαφορετικές κουλτούρες τους και να απολαύσουν ξύρισμα με φαλτσέτα, trimming για το μούσι, κούρεμα, αποτρίχωση, ακόμη και μανικιούρ-πεντικιούρ, σε ένα περιβάλλον που θυμίζει συνήθειες και εποχές περασμένες.
Πώς να περιποιείστε σωστά το μούσι σας Προμηθευτείτε μια σχετικά καλή κουρευτική ή ξυριστική μηχανή με σχαράκια, για να μπορείτε να ρυθμίζετε το μέγεθος, και βεβαιωθείτε πως όταν τα τριμάρετε είναι στεγνά και όχι βρεγμένα. Καθώς τριμάρετε τα γένια σας, αποφύγετε να τεντώνετε πολύ τον λαιμό σας. Φροντίστε να πλένετε τακτικά το μούσι σας. Αν θέλετε να αποφύγετε φαγούρες, ερεθισμούς και να μαλακώσετε τα γένια σας, χρησιμοποιήστε το ανάλογο conditioner.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '30 οι κουρείς πρόσφεραν ιατρικές υπηρεσίες. Διέθεταν τανάλιες για το βγάλσιμο των δοντιών, διάφορα βότανα, ενώ έκοβαν ακόμα και βεντούζες.
